Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης
Πόσο συχνή πάθηση αποτελεί;
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ο 4ος σε συχνότητα καρκίνος στον άνδρα και ο 8ος στη γυναίκα, είναι υπεύθυνος για το 5-7% όλων των καρκίνων και προκαλεί το 3-5% όλων των θανάτων από καρκίνο. Είναι πιο συχνός στους άνδρες και η σχέση ανδρών/ γυναικών είναι 4:1. Είναι συχνότερος στις ηλικίες άνω των 60 (μέσος όρος ηλικίας κατά τη διάγνωση τα 65 έτη) χωρίς βέβαια να αποκλείονται οι μικρότερες ηλικίες
Ποια τα αίτια;
Το κάπνισμα θεωρείται ο βασικός παράγοντας κινδύνου (πάνω από το 50% των περιπτώσεων)και ακολουθούν η επαγγελματική έκθεση σε αρωματικές αμίνες, η σχιστοσωμίαση και ο χρόνιος ερεθισμός από μόνιμο καθετήρα ή λίθο της ουροδόχου κύστης.
Ποια είναι τα συχνότερα συμπτώματα;
Το κυριότερο σύμπτωμα της νόσου είναι η αιματουρία (εμφανίζεται στο 85% των ασθενών).
Η αιματουρία είναι συνήθως ολική δηλαδή όλα τα ούρα είναι κόκκινα από την αρχή ως το τέλος της ούρησης, είναι ανώδυνη δηλαδή δεν συνοδεύεται από πόνο και τέλος είναι διαλείπουσα δηλαδή μπορεί να υπάρχει αίμα σε μία ούρηση και εν συνεχεία τα ούρα να είναι καθαρά για ημέρες η για πιο μεγάλο διάστημα (μήνες ή ακόμη και χρόνια).
Αυτό είναι δυστυχώς ένα πρόβλημα γιατί ο ασθενής δεν ανησυχεί ενώ η νόσος εξελίσσεται. Σπάνια ασθενής με καρκίνο της κύστεως δεν είχε ποτέ αιματουρία.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η συχνουρία που δεν οφείλεται σε λοίμωξη, ο πόνος που μπορεί να οφείλεται σε απόφραξη από πήγματα αίματος ή σε τοπική επέκταση στα προχωρημένα στάδια της νόσου, καθώς και συμπτώματα από μεταστάσεις και τα οποία είναι ανάλογα του οργάνου στο οποίο εντοπίζεται η μετάσταση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Οι εξετάσεις που συνήθως μας βοηθούν στη διάγνωση είναι:
- Ουρηθρο-κυστεοσκόπηση: Πραγματοποιείται απευθείας επισκόπηση της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης. Αποτελεί τη σημαντικότερη εξέταση για την διάγνωση του καρκίνου ουροδόχου κύστης. Κατά την κυστεοσκόπηση εισάγεται στην κύστη ειδικό εργαλείο υπό τοπική αναισθησία και έτσι μπορούμε να δούμε την αιτία της αιματουρίας (αν οφείλεται σε όγκο της κύστης, αριθμό, θέση και μέγεθος των όγκων).
- Υπερηχογράφημα του ανώτερου και κατώτερου ουροποιητικού (νεφρών-κύστης-προστάτη)
- Aξονική τομογραφία
- Κυτταρολογική ούρων (βρίσκουμε καρκινικά κύτταρα στα ούρα στο μικροσκόπιο)
Ποια είναι η θεραπεία;
Η επιθετικότητα του καρκίνου της κύστης διαφέρει σημαντικά ανά περίπτωση καθώς ο καρκίνος της κύστης χωρίζεται σε δύο μεγάλες ομάδες-κατηγορίες.
- Ο μη-διηθητικός ή «επιφανειακός», είναι ο καρκίνος που εντοπίζεται στον βλεννογόνο της κύστης χωρίς να εισχωρεί στο μυϊκό της χιτώνα.
- Ο διηθητικός καρκίνος της κύστης εισχωρεί στο μυϊκό τοίχωμα και μπορεί να επεκταθεί και έξω από αυτό και να δώσει μεταστάσεις σε άλλα όργανα.
Η διαίρεση αυτή έχει μεγάλη σημασία γιατί τόσο η αντιμετώπιση όσο και η πρόγνωση διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το στάδιο.
Θεραπεία επιφανειακού καρκίνου
Οι μη-διηθητικοί όγκοι της κύστης σε μεγάλο ποσοστό που φθάνει και το 80% υποτροπιάζουν στο ίδιο ή σε άλλα σημεία της κύστης επομένως σκοπός της θεραπείας είναι αφενός να αφαιρεθεί πλήρως ο όγκος και αφετέρου να προλάβουμε τυχόν υποτροπές ή και εξέλιξη του όγκου σε διηθητικό κάτι που ευτυχώς συμβαίνει λιγότερο συχνά (<20%).
Η αφαίρεση του όγκου γίνεται ενδοσκοπικά με ειδικό μηχάνημα που εισάγεται δια μέσου της ουρήθρας (διουρηθρική αφαίρεση όγκων της κύστης- ΤURBT). Στη διάρκεια της επέμβασης αφαιρούμε από το σημείο της βάσεως του όγκου και τμήμα του μυϊκού τοιχώματος με σκοπό να δούμε εάν υπάρχει διήθηση του μυϊκού χιτώνα της κύστης.
Μερικές εβδομάδες μετά την επέμβαση για την πρόληψη από τις υποτροπές γίνεται έγχυση στην κύστη χημειοθεραπευτικών ή ανοσοθεραπευτικών φαρμάκων η οποία επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για κάποιους μήνες.
Ο ασθενής επίσης υποβάλλεται σε έλεγχο με κυστεοσκόπηση για αρκετά χρόνια με σκοπό και πάλι την έγκαιρη διάγνωση των υποτροπών των όγκων της κύστης.
Θεραπεία Διηθητικού καρκίνου κύστης
Στις περιπτώσεις αυτές επειδή πρόκειται για επιθετικό καρκίνο απαιτείται άμεση και ριζική θεραπεία μετά την διουρηθρική εκτομή. Σήμερα τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται με τη χειρουργική θεραπεία, κατά την οποία αφαιρείται η κύστη με τον προστάτη και τους τοπικούς λεμφαδένες (ριζική κυστεκτομή) και γίνεται είτε αντικατάσταση της κύστεως με τη δημιουργία νεοκύστης από τμήμα εντέρου ώστε ο ασθενής να ουρεί φυσιολογικά από την ουρήθρα ή σε περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό γίνεται εκτροπή των ούρων στο δέρμα (ουροστομία) και τα ούρα συλλέγονται σε ειδικό σάκο.
Τα αποτελέσματα σε ότι αφορά την επιβίωση από τη νόσο είναι πολύ καλά εφόσον η εγχείρηση γίνει στα αρχικά στάδια. Σε προχωρημένα στάδια, ή σε περιπτώσεις που ο ασθενής αρνείται την εγχείρηση ή δεν μπορεί να χειρουργηθεί για άλλους λόγους (μεγάλη ηλικία, συνύπαρξη νόσων που απαγορεύουν την επέμβαση) μπορεί να υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία με λιγότερο καλά αποτελέσματα ωστόσο σε ότι αφορά τον μακροχρόνιο έλεγχο της νόσου και την επιβίωση.
Μήνυμα
- Kάθε αιματουρία πρέπει να ελέγχεται χωρίς να σημαίνει πώς κάθε αιματουρία οφείλεται σε καρκίνο.
- Oι περισσότεροι καρκίνοι της κύστης είναι μη-διηθητικοί, δηλαδή περιορίζονται στο εσωτερικό τοίχωμα της κύστης και δεν εισχωρούν στο μυϊκό τοίχωμα, ωστόσο συχνά υποτροπιάζουν και απαιτείται στενή μετεγχειρητική παρακολούθηση με κυστεοσκόπηση, υπέρηχο και κυτταρολογική ούρων.
- Σε περίπτωση διηθητικού καρκίνου πρέπει να γίνεται γρήγορα η κυστεκτομή γιατί στα αρχικά στάδια μπορεί να οδηγήσει στην ίαση της νόσου
